Otwarta Nauka
Aktualności
Toolkit przygotowany przez BUW projektem pilotażowym Sojuszu 4EU+
BUW, w ramach projektu TRAIN4EU+, pilotowała analizę najlepszych praktyk z zakresu Otwartej Nauki na uniwersytetach Sojuszu 4EU+.
Jednym z rezultatów naszego projektu jest zestaw narzędzi (ang. toolkit), który może służyć jako wsparcie w promowaniu i wspieraniu praktyk oraz inicjatyw Otwartej Nauki.
Zestaw składa się z czterech części i został przedstawiony w formie interaktywnej wizualizacji.
Narzędziownik uznano za projekt pilotażowy w ramach Sojuszu 4EU+ – to duże wyróżnienie naszej pracy.
Polityka otwartego dostępu do publikacji NCN
W październiku 2023 r. Narodowe Centrum Nauki opublikowało pismo dotyczące „Polityki otwartego dostępu do publikacji NCN” (dokument z dnia 27-05-2020 r.). Wynika z niego, że agencja wprowadza okres przejściowy i załagodzenie wymogów na udostępnianie w otwartym dostępie publikacji naukowych. Jest to wynikiem analizy informacji spływających ze środowiska naukowego do NCN, m.in. zaostrzeń polityk wydawców, które uniemożliwiają beneficjentom projektów publikowanie otwarte na zasadach podanych w Polityce.
Informacja na stronie Biura Obsługi Badań UW
Tabela poniżej przedstawia zakres zmian:
| Polityki NCN dot. otwartego dostępu do publikacji | Zmiany – Okres przejściowy (Pismo z NCN) | |
| Okres obowiązywania | Od konkursów ogłoszonych po 16 czerwca 2020 r. (umowy podpisane po 1 stycznia 2021 r.) | Od 11.10.2023 r. do 31.12.2025 r. (dla raportów końcowych złożonych do 31.12.2025 r.). |
| Ścieżka 1. | Centrum wymaga, aby publikacje, które zawierają wyniki będące efektem realizacji projektu, były dostępne (również te w wersji AAM lub VoR) w formie otwartego dostępu, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa, CC BY. Centrum zaleca domyślne korzystanie z licencji Creative Commons Attribution CC BY 4.0. |
W przypadku publikacji naukowych objętych Polityką i udostępnionych zgodnie ze ścieżką 1. akceptujemy wszystkie licencje CC 4.0. |
| Ścieżka 2. | W czasopismach subskrypcyjnych (hybrydowych) pod warunkiem, że Version of Record (VoR2) lub Author Accepted Manuscript (AAM3) zostanie bezpośrednio przez wydawcę lub autora opublikowane w otwartym repozytorium w momencie ukazania się publikacji on-line (bez embarga czasowego).
Repozytorium musi być zarejestrowane w Open Directory of Open Access Repositories (OpenDOAR), a VoR lub AAM posiadać unikalny stały identyfikator (np. DOI, URN, UUID, Handle lub inne). Jeśli wersja zdeponowana w repozytorium i wersja opublikowana są osobnymi wersjami (AAM i VoR), powinny mieć osobne identyfikatory. |
Akceptujemy embargo pod warunkiem, że:
– preprint tej pracy, od razu po jej opublikowaniu na stronie wydawcy, zostanie udostępniony na licencji CC BY w repozytorium indeksowanym w openDOAR; preprint musi mieć nadany numer PID (DOI lub równoważny); oraz – po upływie embargo wersja AAM zostanie udostępniona w repozytorium indeksowanym w openDOAR. |
| Ścieżka 3. | Centrum zaleca domyślne korzystanie z licencji Creative Commons Attribution CC BY 4.0.
Alternatywnie można publikować w czasopismach, w ramach umów transformacyjnych, na licencji CC-BY-SA. W przypadkach uzgodnionych z Centrum dopuszczalne jest opublikowanie pracy na licencji CC-BY-ND. |
Bez zmian tj. dla Ścieżki 3. określonej w Polityce – CC BY 4.0, CC BY-SA 4.0 lub CC BY-ND 4.0 (w uzasadnionych przypadkach). |
| Dane badawcze | Udostępniona na licencji CC0. | Oprócz licencji CC0 akceptujemy również licencję CC BY 4.0. |
| APC | Koszty związane z procesem publikacyjnym tzw. Article Processing Charges (APC) są kwalifikowalne w przypadku ścieżek 1 i 3.
Opłaty publikacyjne wydatkowane na opublikowanie pracy w czasopiśmie hybrydowym, w ramach ścieżki 2, są kosztami niekwalifikowalnymi dla projektu i nie mogą pochodzić ze środków Narodowego Centrum Nauki. |
Kwestia kwalifikowalności kosztów APC – Nie ulega zmianie (tylko kwalifikowane dla ścieżki 1. i 3.). |
| WYŁĄCZONE! Powyższe stanowisko obowiązuje z wyjątkiem międzynarodowych konkursów, takich jak POLONEZ BIS, konkursy ogłaszane przez sieci CHANSE, CHIST-ERA, ForestValue2, Biodiversa+, a także konkursy GRIEG, IdeaLab i POLS, które są finansowane z Funduszy Norweskich w ramach programu Badania podstawowe. |
Czym jest Otwarta Nauka? W cyklu odbyło się 14 spotkań (od listopada 2021 do lipca 2022) organizowanych w formie wideokonferencji. Zajęcia były skierowane do doktorantów, naukowców i wszystkich zainteresowanych tematyką Open Science. Na powyższej stronie znajdują się także nagrania z już przeprowadzonych warsztatów. Zob. także: Webinaria Sojuszu 4EU+Cykl warsztatów Open Science
Jak wygląda proces publikacji artykułów naukowych?
Jak przygotować plan zarządzania danymi badawczymi?
Jak przygotować dane w modelu FAIR?
Jak nie paść ofiarą drapieżnych czasopism?
Czym jest Nauka Obywatelska?
Czym jest bibliometria nowej generacji?
To tylko niektóre z zagadnień poruszanych podczas warsztatów online organizowanych przez uczelnie Sojuszu 4EU+, którego częścią jest Uniwersytet Warszawski.
Warsztaty były prowadzone w języku angielskim przez ekspertów z wszystkich sześciu uczelni członkowskich Sojuszu 4EU+: Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Karola (Czechy), Uniwersytetu w Heidelbergu (Niemcy), Uniwersytetu Sorbońskiego (Francja), Uniwersytetu Kopenhaskiego (Dania) i Uniwersytetu w Mediolanie (Włochy).
UW reprezentowali: dr Zuzanna Wiorogórska z Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii i Biblioteki Uniwersyteckiej (temat warsztatu: „Predatory Publishers and Identity Fraud – How to Identify Dubious Providers”) i Szymon Andrzejewski z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (temat warsztatu: „Citizen Science: Producing Data with People for Innovating Research”).