Zarządzanie bibliografią
Menedżery bibliografii
Menedżer bibliografii to aplikacja wspomagająca: gromadzenie i zarządzanie danymi o wykorzystywanych materiałach (artykułach, książkach, rozdziałach, stronach internetowych itp.), generowanie opisów bibliograficznych wg wybranego standardu, wstawianie odnośników i bibliografii załącznikowej.
Dlaczego warto korzystać z menedżerów?
- Menedżer umożliwia wybór stylu bibliograficznego spośród kilku tysięcy stylów, często przygotowanych zgodnie z wymaganiami konkretnych czasopism. To menedżer dba o to, by odnośnik był właściwie sformatowany, by kolejne pozycje w bibliografii miały ten sam kształt.
- Program oferuje gotowy zestaw typów dokumentów, dla których opracowano elementy opisu bibliograficznego, ale również pozwala na samodzielne tworzenie nowych szablonów dla źródeł informacji.
- Jednym kliknięciem można zmienić styl bibliograficzny, np. z oksfordzkiego na APA i przygotować bibliografię do pracy.
- Narzędzie pozwala zarówno na manualne wprowadzanie danych bibliograficznych, jak i ich automatyczne pobieranie z istniejących baz danych.
- Dane wpisuje się tylko raz, a korzystać z nich można już we wszystkich kolejnych artykułach. Ponadto można grupować rekordy według własnych potrzeb.
- Program współpracuje z edytorami tekstów w celu tworzenia bibliografii załącznikowej, np. na potrzeby przygotowywanej publikacji.
Linki:
Czy badacz potrzebuje menedżera bibliografii?
Zarządzanie bibliografią i cytowaniami: menedżer bibliografii
Porównanie menedżerów bibliografii
Dlaczego nie należy używać bibliografii w Microsoft Word
Rada! Wybierając menedżera bibliografii warto, obok funkcjonalności, wziąć również pod uwagę:
- typ aplikacji (program czy serwis internetowy),
- rodzaj licencji (indywidualna, instytucjonalna),
- system operacyjny (Windows, Mac OS X, Linux, itp.),
- formaty importu i eksportu danych bibliograficznych,
- style cytowań bibliograficznych,
- współpracę z edytorami tekstu,
- integrację z zewnętrznymi bazami danych.
Mendeley
Darmowe (wersja podstawowa) oprogramowanie firmy Elsevier dostępne na system operacyjny Windows, Mac OS i Linux, jak również na urządzenia mobilne działające w systemie Android oraz iOS. Wymaga założenia konta na platformie Mendeley.com (pozwalające na pracę w tzw. chmurze).
W planie darmowym można otrzymać 2 GB przestrzeni dyskowej do przechowywania biblioteki plików oraz 100 MB przestrzeni współdzielonej.
Zalety:
- posiada bogaty katalog stylów bibliograficznych (w tym polskich),
- umożliwia przechowywanie i synchronizację dokumentów z różnych komputerów za pomocą prywatnego konta,
- daje możliwość pracy na dwóch wersjach: desktop i web,
- poprzez wtyczkę Web Importer umożliwia dodawanie rekordów bibliograficznych z poziomu przeglądarki internetowej, za pomocą której wyszukujemy informacje w bazach bibliograficznych, pełnotekstowych oraz przeglądając zasoby sieciowe (np. strony internetowe, Wikipedię),
- pozwala na automatyczne generowanie bazy dokumentów ze wskazanego katalogu na dysku,
- umożliwia tworzenie folderów, podfolderów, grup, dodawanie tagów,
- współpracuje z edytorami tekstów i pozwala na automatyczne wstawianie przypisów w tekście,
- posiada funkcje wyszukiwania haseł w dokumentach,
- umożliwia automatyczne wykrywanie duplikatów rekordów bibliograficznych,
- posiada wbudowany czytnik pdf,
- umożliwia dzielenie się zgromadzonymi opisami z innymi naukowcami oraz pracę w grupach.
Wady:
- nie ma polskiego interfejsu,
- efektywność wtyczki Web Importer zależy w dużej mierze od poprawnego umieszczenia metadanych w strukturze plików html przez dostawców sieciowych baz danych,
- bywa niestabilny,
- powoduje automatyczną zmianę danych przy wyszukiwaniu.
Linki:
Menedżer bibliografii Mendeley
Krótki przewodnik po Mendeley
Instrukcja migracji – jak przenieść swoje źródła z innych narzędzi do Mendeley.
Tutoriale Video
Polskie style cytowań w Mendeley
Citavi
Citavi to wszechstronne i łatwe w użyciu narzędzie do zarządzania bibliografią i organizacji wiedzy. Umożliwia przeszukiwanie baz danych (w tym polskich) z poziomu programu. Citavi to trzy narzędzia w jednym: edytor bibliograficzny, organizator wiedzy i terminarz zadań. Program posiada polski interfejs i dostęp do polskich stylów bibliograficznych.
Zalety:
- posiada polski interfejs,
- daje możliwość przeszukiwania katalogów bibliotecznych i baz danych z poziomu programu,
- umożliwia bezpośredni import danych z plików tekstowych (doc., xtl.),
- daje możliwość uzupełniania rekordów o dane biblioteczne, np. sygnaturę,
- zawiera bogaty katalog stylów bibliograficznych (w tym polskich),
- umożliwia automatyczne tworzenie zrzutów ekranów z zapisywanych stron www,
- wtyczka PIKER działa zarówno w przeglądarkach, jak i w Adobe Reader,
- zewnętrzne formatowanie publikacji poprzez Asystenta Publikacji ułatwia pracę na kilku edytorach tekstu naraz,
- posiada dodatkowe funkcje, np. planowanie zadań, drukowanie z dowolnego poziomu programu (bibliografia, cytacje, przypisy, zadania),
- program można uruchomić z pamięci USB.
Wady:
- wersja 5.0 umożliwia pracę wyłącznie lokalnie, bez dostępu do chmury,
- darmowa wersja pozwala na tworzenie biblioteczki tylko do 100 rekordów.
Zotero
Darmowa wtyczka do przeglądarki Mozilla Firefox. W trakcie przeglądania stron internetowych program sam pobiera dane bibliograficzne, następnie segreguje je według schematu: tytuł, dane autora, nr ISBN, informacje o wydawcy, liczba stron, numer wydania itd. Pobrane dane użytkownik może sam modyfikować.
Zalety:
- pozwala na bardzo proste pobieranie danych bibliograficznych, a wtyczki do edytora tekstu umożliwiają zapanowanie nad bibliografią i artykułem z pozycji jednego okna,
- umożliwia eksport danych do formatów doc. lub odt., właściwych dla najpopularniejszych edytorów tekstu,
- umożliwia pobranie opisów stron, danych o autorze, języku itd.,
- pozwala na wprowadzenie komentarzy do zapisanych stron,
- umożliwia dodawanie do stron dodatkowych plików,
- stwarza powiązania pomiędzy poszczególnymi stronami.
Wady:
- nie zawiera polskich stylów bibliograficznych,
- nie ma polskiego interfejsu,
- ustawione automatycznie skróty klawiaturowe są identyczne jak skrót na polskie znaki (ALT +litera),
- automatyczna zamiana pierwszych liter każdego wyrazu z tytułu pobieranej publikacji na wielkie litery, powoduje konieczność ręcznej modyfikacji danych,
- ma ograniczoną liczbę formatów prezentacji bibliografii.
Linki:
Menedżer bibliografii Zotero.
Zotero czy Mendeley?
Jak zainstalować i skonfigurować Zotero.
EndNote
Płatny program internetowy firmy Thomson Reuters oferowany na platformie Web of Science. Należy wybrać opcję EndNote z górnego paska menu strony startowej platformy.
Zalety:
- umożliwia przeszukanie baz danych i katalogów online,
- pozwala na bezpośredni import z przeglądanych baz danych i/lub dysku komputera (z plików tekstowych o rozszerzeniu .txt),
- daje możliwość automatycznego tworzenia przypisów i bibliografii załącznikowej (za pomocą rozszerzenia Cite While You Write, współpracującym z edytorem tekstu Microsoft Word),
- umożliwia dzielenie się posiadanymi danymi bibliograficznymi z innymi osobami.
Wady:
- nie zawiera polskich stylów bibliograficznych,
- nie ma polskiego interfejsu,
- wymaga opłaty i dostępu do konta na platformie Web of Science,
- występują problemy z wydajnością przy tekstach o dużej objętości.
Linki:
Menedżer bibliografii EndNote
Czym jest program EndNote Web?
EndNote X4 – jak działa?
RefWorks
Umożliwia zarządzanie bibliografią, wyszukiwanie w Internecie, pisanie, współpracę załącznikową oraz zarządzanie bazami danych. Oprogramowanie to płatny produkt firmy ProQuest.
Zalety:
- umożliwia automatyczne tworzenie przypisów i bibliografii załącznikowej według różnorodnych standardów, stylów i wymogów redakcyjnych,
- importuje rezultaty wyszukiwania i odnośniki z zasobów ScienceDirect/Scopus, CSA Illumina, Ebsco, Proquest, Ovid itp. oraz niektórych katalogów OPAC,
- daje możliwość automatycznego wypełniania bibliograficznej bazy danych,
- umożliwia współdzielenie danymi.
Wady:
- nie zawiera polskich stylów bibliograficznych,
- nie ma polskiego interfejsu,
- wymaga opłaty i dostępu do konta na platformie ProQuest.
Linki:
Zapraszamy na szkolenia z obsługi Mendeleya i Citavi. Informacje i grafik szkoleń znajdują się tutaj.
Opracowanie: Maja Bogajczyk