Pozostanie nie tylko w pamięci. Historia Warmii i Mazur w świetle materiałów pamiętnikarskich, relacji oraz wspomnień. Wystawa plenerowa
8 maja – 8 czerwca 2025 r.Na ogrodzeniu Ogrodów BUW od ul. Dobrej do 8 czerwca prezentowana jest wystawa pt. „Pozostanie nie tylko w pamięci. Historia Warmii i Mazur w świetle materiałów pamiętnikarskich, relacji oraz wspomnień”, przygotowana przez Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie.
Wystawa stanowi przykład przełożenia jednostkowych dziejów ludzkich, historii osobistych, zawartych w relacjach, wspomnieniach, pamiętnikach, na uniwersalny obraz historii naszego regionu w konkretnych, przełomowych momentach dziejowych. Wyznaczają je: II wojna światowa, czas bezpośrednio powojenny (lata 1945-1949) oraz okres „dojrzałego” PRL (lata 60. i 70. XX w.) – etap modernizacji tych ziem przeprowadzanej już polskimi rękami. Mamy tu do czynienia z historią społeczną Polaków i Mazurów, obejmującą zarówno momenty dramatyczne w ich życiu, jak i okresy względnie spokojnej pracy i egzystencji.
Materiał źródłowy wykorzystany na wystawie stanowią: materiały opublikowane w zbiorze Relacje słuchaczy Mazurskiego Uniwersytetu Ludowego w Rudziskach Pasymskich (wstęp i opr. Konrad Bączek, Ryszard Tomkiewicz, Olsztyn 2021) oraz w pracy Ze znakiem »P« Relacje i wspomnienia robotników przymusowych i jeńców wojennych w Prusach Wschodnich (wybór i opr. Bohdan Koziełło-Poklewski, Bohdan Łukaszewicz, wstęp: B. Koziełło-Poklewski, Olsztyn 1977). Pozostała część materiału źródłowego publikowana była wcześniej wyłącznie w krótkich fragmentach, a stanowią ją zebrane w 1976 roku jako pokłosie otwartego konkursu relacje pracowników Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowych.
Zdajemy sobie sprawę z wycinkowego charakteru ekspozycji, niemniej jednak w palecie poruszanych na niej tematów znalazły się te najważniejsze: traumatyczne przeżycia wojenne, bolesny proces adaptacji ludności mazurskiej do nowej rzeczywistości państwowej i politycznej czy wreszcie de facto pionierski wymiar fundowania wielkiego przemysłu na surowym korzeniu ziemi warmińsko-mazurskiej. Tak sformułowany zestaw problemowy stanowić może wstęp do dalszej analizy bogatego materiału wspomnieniowego powstałego w związku z naszym regionem.
Zachęcamy do obejrzenia wystawy!
Opublikowano: 3 czerwca 2025