Zakończenie kadencji – pożegnanie dla Czytelników
Bieżące aktualności są dostępne tutaj.
Szanowni Państwo, drodzy Użytkownicy, Sympatycy i Przyjaciele BUW,
z dniem 30 czerwca 2018 roku kończy się moja kadencja dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. W imieniu swoim i całej ekipy Dyrekcyjnej chcę bardzo podziękować za wszystkie Państwa uwagi (także te bardzo cierpkie i nie zawsze dla nas przychylne), postulaty dotyczące naszej działalności, cenne obserwacje, świetne pomysły i konstruktywną krytykę; były one zawsze analizowane i brane pod uwagę zarówno przy formułowaniu dokumentu strategicznego Biblioteki, jak i podczas wprowadzania różnych usprawnień i nowych rozwiązań. Dziękuję, że stale korzystacie Państwo z naszych usług i zbiorów, tych tradycyjnych i elektronicznych, stale nas oceniacie (zazwyczaj pozytywnie!), darzycie sympatią i zaufaniem, choć pewnie nadal są rzeczy, które chcielibyście zmienić lub udoskonalić. Staramy się robić wszystko jak najlepiej i zawsze z myślą o naszych Użytkownikach, a Państwa opinie i uwagi pomagają kształtować „bibliotekę idealną” (dla Czytelnika, a nie dla pracownika!), mimo że zdajemy sobie sprawę, że taka perfekcyjna wizja nie jest możliwa do urzeczywistnienia, choćby z tego powodu, że każdy nieco inaczej definiuje swoje oczekiwania i wymagania.
W tej kadencji obchodziliśmy aż trzy jubileusze 200-lecia (!): Uniwersytetu Warszawskiego (2016), Biblioteki Uniwersyteckiej (2017, wystawa Nie tylko książki i publikacja jubileuszowa Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie 1817-2017. Miscellanea) i Gabinetu Rycin, najstarszego publicznego zbioru grafiki i rysunku na ziemiach polskich (2018, wystawa Czym jest Oświecenie organizowana wspólnie z Muzeum Sztuki Współczesnej). Ale to nie jubileusze wyznaczały nasze priorytety, choć były istotnym punktem odniesienia i powodem głębszej refleksji nad teraźniejszością i przyszłością BUW. Kadencja 2013-2018 stanowiła okres bardzo wytężonej pracy i realizacji wielu nowych inicjatyw. Przyniosło nam to wiele satysfakcji, choć równolegle towarzyszyły nam wyjątkowo ważne i trudne do rozwiązania problemy (m.in. groźba utraty egzemplarza obowiązkowego czy finansowania katalogu centralnego NUKAT), wymagające podjęcia natychmiastowych działań. Nie wszystko udało się też zrealizować, cały czas szukamy zewnętrznych źródeł finansowania na implementację zautomatyzowanego systemu nowej generacji dla bibliotek UW, w czym miało pomóc powołane z naszej inicjatywy ogólnopolskie Konsorcjum Bibliotek Naukowych, obejmujące aktualnie 29 bibliotek głównych największych uczelni publicznych i 21 bibliotek PAN.
Główną ideą naszej kadencji było budowanie silnej marki Biblioteki (a przez to UW) na forum krajowym i międzynarodowym przez promowanie naszych zbiorów i włączanie naszej kadry do projektów, zespołów roboczych oraz ciał doradczych i decyzyjnych w organizacjach krajowych i międzynarodowych. Budowanie silnej marki łączy się dla nas nierozerwalnie z podnoszeniem prestiżu zawodowego pracowników Biblioteki, wciąż niesatysfakcjonującego i nieadekwatnego do ich wysokich, stale doskonalonych kompetencji oraz roli, jaką odgrywają w życiu naukowym
i dydaktycznym środowiska akademickiego. Bardzo ważne było dla nas zachowanie równowagi między rozwijaniem podstawowej działalności usługowej, w postaci nowoczesnego zaplecza informacyjnego wspierającego dydaktykę i badania Uczelni, a prowadzeniem własnych badań naukowych przy zaangażowaniu własnej, wyspecjalizowanej kadry, z wykorzystaniem znakomitych zbiorów historycznych i artystycznych, a także przy współpracy z innymi jednostkami UW oraz partnerami krajowymi i zagranicznymi. Wychodziliśmy bowiem z założenia, że dla jednej z największych i najlepszych bibliotek naukowych w kraju, będącej częścią największej i najlepszej uczelni – Uniwersytetu Warszawskiego, równie ważne w procesie stałego rozwoju i doskonalenia jest wychowanie własnej kadry naukowej i prowadzenie badań; bez tego zaplecza Biblioteka nigdy nie będzie postrzegana jako pełnoprawny partner zarówno w relacjach z macierzystą uczelnią, jak i instytucjami zewnętrznymi, co więcej – jest skazana na intelektualną degradację.
Bardzo ważnym i pionierskim zadaniem okazało się przygotowanie dwóch dokumentów strategicznych: Strategia BUW na lata 2014 – 2018 (i przeprowadzone po raz pierwszy przy tej okazji badania użytkowników i pracowników Biblioteki wraz z analizą SWOT) oraz Strategia rozwoju systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 2017-2021 i 2021-2025. Założenia generalne. Propozycja do dyskusji. Ten ostatni dokument, mimo iż bywa opacznie interpretowany, spełnił swoją podstawową rolę, inicjując pierwszą w historii naszego Uniwersytetu, szerszą dyskusję i ostrą polemikę na temat koncepcji systemu biblioteczno-informacyjnego, roli i zadań bibliotek wydziałowych oraz BUW-u w kontekście nowoczesnej uczelni, powszechnego dostępu do zasobów, informacji i badań, tworzenia baz wiedzy i przede wszystkim w obliczu nowej, acz niesprecyzowanej jeszcze wizji Uniwersytetu. Koniec naszej kadencji zbiegł się bowiem z czasem oczekiwania na Ustawę 2.0, zakładającą głęboką reformę szkolnictwa wyższego. Niepokój i niepewność towarzyszące temu procesowi miały i mają nadal wpływ na pojawienie się wielu negatywnych emocji, które zamiast merytorycznej refleksji powodują niepotrzebne konflikty, także wokół dyskusji o bibliotekach.
O naszych dokonaniach i problemach można dowiedzieć się ze sprawozdań rocznych, w tym miejscu chciałabym przypomnieć jedynie kilka najważniejszych faktów oraz inicjatyw zrealizowanych w kadencji 2013-2018. W zakresie modernizacji i usług dla użytkowników dokonaliśmy m.in. przeniesienia i scalenia stanowisk do obsługi czytelników w Wypożyczalni Miejscowej BUW, wymiany urządzeń kopiujących w strefie Wolnego Dostępu (2014) oraz wydłużenia stałych godzin otwarcia BUW. Wdrożyliśmy e-obiegówkę (2014-2017), usługę zapytaj nas online (chat z bibliotekarzem) i System Wypożyczeń Warszawskich – Bibliowawa (2017, wspólny projekt BUW i bibliotek głównych PW, UKSW, AWF, APS, WAT, WUM). Powstało stanowisko obsługi użytkownika zagranicznego (2017), przygotowaliśmy 20 nowych szkoleń in situ i online (w tym w języku angielskim), ponadto bogatą ofertę dydaktyczną (wykłady akademickie, warsztaty, pokazy, Uniwersytet Otwarty) i kulturalną (wystawy, Noc Muzeów, koncerty lipcowe), uruchomiliśmy Kindlotekę (2017). Wygospodarowaliśmy z wielkim trudem miejsce i sfinansowaliśmy utworzenie BUW-ialni, osobnej czytelni przeznaczonej dla użytkowników z małymi dziećmi (2015) oraz w pełni wyposażonej, z systemem monitoringu, czytelni zbiorów XIX wieku (otwarta 5 marca 2018).
W zakresie wewnętrznej organizacji i działalności oraz spraw pracowniczych zapewniliśmy warunki do stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych całej kadry na wszystkich stanowiskach, skutecznie aplikowaliśmy o fundusze zewnętrzne na projekty biblioteczne i naukowe (29 projektów o łącznej wartości ponad 18,5 mln PLN), pozyskaliśmy powierzchnię magazynową (560 m2) na poziomie -1, przeprowadziliśmy restrukturyzację oddziałów. Biblioteka Uniwersytecka po pierwszym półroczu 2018 roku pozostaje w bardzo dobrej kondycji finansowej, z oszczędnościami zgromadzonymi w ciągu tej kadencji, które miały być przeznaczone na niewielkie podwyżki płac i zaplanowane inwestycje, takie jak m.in. wprowadzenie w Wolnym Dostępie technologii RFID (system zabezpieczania i kontroli zbiorów oraz obsługi wypożyczeń i zwrotów), docelowo umożliwiającej samoobsługowe udostępnianie dużej części zbiorów i maksymalne wydłużenie czasu otwarcia BUW (rozstrzygnięty już ostatecznie przetarg zezwala na rozpoczęcie pierwszego z trzech zaplanowanych etapów wdrożenia). Ponadto, w ubiegłym tygodniu, po ponad rocznych negocjacjach, podpisaliśmy umowę, dzięki której wprowadzamy nową formułę gromadzenia e-książek w zasobach BUW. Patron Driven Acquisition (PDA) mobilizuje i angażuje użytkowników, aby z wynegocjowanej przez nas od dostawców puli e-książek wskazywali te pozycje z literatury zagranicznej, które ich zdaniem powinny znaleźć się na stałe w naszych zbiorach elektronicznych. Dokładne informacje na ten temat pojawią się niebawem na stronie www Biblioteki. I ostatnia sprawa, ale bardzo ważna, ponieważ dotyczy ona fundamentalnej idei – budowania jednolitego systemu biblioteczno-informacyjnego na UW. Z wielką satysfakcją pragnę poinformować, że po podpisaniu stosownych porozumień do wspólnego systemu przystąpiły dwie ważne i znaczące biblioteki wydziałowe – Biblioteka im. Wacława Borowego Wydziału Polonistyki i Połączone Biblioteki Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego!
Mam nadzieję, że niezależnie od przyjętych priorytetów dalszego rozwoju, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie nadal będzie postrzegana jako wyjątkowa i innowacyjna, przyjazna dla swoich Czytelników oraz pozostanie autorytetem dla innych bibliotek naukowych w kraju i za granicą, a nasi Pracownicy będą doceniani i komplementowani za swoją pracę.
Z serdecznymi pozdrowieniami dla wszystkich naszych Użytkowników!
Dr hab. Jolanta Talbierska
Dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w kadencji 2013-2018
p.o. Dyrektora BUW od 1 kwietnia do 30 czerwca 2018 roku
Opublikowano: 26 czerwca 2018